Vaccinaties

N.B. De genoemde prijzen verschillen per instantie.

Hepatitis A
Hepatitis A (geelzucht) is een ontsteking van de lever, die wordt veroorzaakt door het hepatitis A virus. Besmetting kan vooral plaatsvinden in een omgeving waar de hygiëne en sanitaire voorzieningen te wensen over laten. Overdracht vindt met name plaats via besmet water en voedsel, maar kan ook via besmette voorwerpen en handen plaats vinden.

Omdat deze ziekte makkelijk kan worden opgelopen door een gebrek aan hygiëne is dit een verplichte vaccinatie voor de meeste landen waar wij naar toegaan.

Hepatitis B
Hepatitis B is een ontsteking van de lever die kan ontaarden in levercirrose en leverkanker. Het virus is zeer besmettelijk en wordt overgedragen door bloed, bloedproducten en seksueel contact.
De geldigheidsduur van deze vaccinatie hangt af van de lichamelijke reactie. Wanneer er voldoende antistoffen worden aangemaakt, ben je levenslang beschermd. Sommige mensen ontwikkelen voldoende antistoffen om 15 jaar beschermd te zijn, en er zijn ook mensen bij wie er de vaccinatie in het geheel niet aanslaat. Laat dus 6-8 weken na de vaccinatie je bloed hierop testen. Handig is ook om dan meteen je bloedgroep te laten vaststellen. Je weet maar nooit wanneer deze informatie van pas kan komen.
N.B. Het is ook mogelijk een gecombineerde vaccinatie hepatitis A en B te nemen. Dit zijn drie vaccinaties (één na terugkeer) van circa €51,- per stuk.

Het Hepatitis B virus blijft in de buitenlucht lang intact en besmettelijk. Als reiziger loop je dus al risico bij een bezoek aan de kapper (scheren) of medische zorg in een lokaal ziekenhuis na een ongeval. Voor de meeste landen waar wij naar toe gaan is het pas een geadviseerde vaccinatie bij een verblijf langer dan 3 maanden. Omdat wij langer dan 3 maanden wegblijven hebben wij gekozen voor deze inentingen.

Buiktyfus
Buiktyfus is een darminfectie met bacteriën van de soort Salmonella typhi. Na de darm infecteren de bacteriën vaak de rest van het lichaam via de bloedbaan. De infectie wordt overgedragen door het eten of drinken van met deze bacterien besmet voedsel of water. Het komt op dat voedsel of in dat water terecht door besmetting met fecaliën van (menselijke of dierlijke) dragers van de bacterie. Vanuit de darm kan de bacterie zich ook verder in het lichaam verspreiden. Onbehandeld is de mortaliteit 10 procent of hoger. De ziekte duurt enige weken.

Risico loopt men vooral in gebieden waar de hygiënische voorzieningen en de controle op de voorbereiding van voedsel onvoldoende is en wordt daarom aangeraden voor ons.

DTP
DTP staat voor difterie, tetanus en polio. Difterie is een ziekte die wordt overgebracht door hoesten van patiënten of gezonde mensen, die de bacterie bij zich dragen. Tetanus wordt veroorzaakt door de tetanusbacterie. Deze komt voor in de grond en kan je via wonden of wondjes infecteren. Polio wordt veroorzaakt door een virus dat voorkomt in de ontlasting van zieke of herstellende mensen en dat in het milieu (b.v. in het drinkwater) terechtkomt.

DTP wordt in vrijwel elk land buiten Europa aangeraden.

Rabiës
Rabiës betekent hondsdolheid, en kun je oplopen wanneer je bijvoorbeeld gebeten wordt door een besmette hond, kat, aap of vleermuis. De afloop van deze ziekte is altijd dodelijk wanneer je geen maatregelen neemt. Hondsdolheid komt in de hele wereld voor (ook in de landen die Nederland en België direct omringen) maar vooral in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. In een aantal landen waar wij naar toegaan is zelfs een hoger risico op rabiës (Laos, Cambodja etc.).

De vaccinatie bestaat uit een serie van 3 prikken, op dag 0, 7 en 21 en beschermt gedurende 2 jaar. Wanneer je na een jaar een vierde prik haalt, verleng je de beschermingsduur naar 5 jaar.
Na een beet van een dier dat besmet zou kunnen zijn met rabiës, moet de wond zo snel mogelijk worden schoon gemaakt met water en zeep en ontsmet worden met betadine of alcohol. De bescherming van de vaccinaties is geen 100%, vandaar dat er na besmetting nog twee boosters met vaccin gehaald moeten worden. Binnen 3 dagen tot een week maar het liefst zo snel mogelijk haal je één herhalingsprik. Deze moet worden herhaald na 3 dagen. De behandeling verschilt als je niet gevaccineerd bent. Er moet dan zo spoedig mogelijk gestart worden met vaccineren. Tevens moet je het liefst binnen 24 uur antiserum "human anti rabies immunoglobulin (MARIG)" krijgen. De verdere behandeling zal bestaan uit minimaal 6 vaccinaties met het Rabiës vaccin. Wanneer je dus van tevoren gevaccineerd bent, heb je minder vaccinaties en antiserum nodig. Dit laatste is van belang omdat het antiserum niet overal verkrijgbaar is.

Voor ons was het nu de vraag wanneer je actie moet nemen als je in aanraking bent geweest met een dier dat besmet is met Rabiës. Het probleem is dat je niet altijd weet of een dier werkelijk is besmet. Er werd ons aangeraden altijd actie te ondernemen na een beet van een dier. Een krab kan ook besmettelijk zijn, maar omdat het virus niet lang leeft in de buitenlucht (opgedroogd speeksel is namelijk niet meer besmettelijk), hoeft normaal gesproken geen actie genomen te worden. Bij een lik of andersoortige aanraking met speeksel is er niets aan de hand, tenzij het speeksel in een wond, ogen of slijmvlies is gekomen.

Let op: bij de GGD en diverse ziekenhuizen die een vaccinatieprogramma hebben, betaal je circa €75,- per injectie. Bij het vaccinatiecentrum in Wageningen betaal je slechts €29,- per injectie. De injectie wordt daar onder de huid ingespoten (intracutaan), zodat er minder vloeistof nodig is. Op deze manier kunnen er meerdere vaccinaties uit een flesje gehaald worden. Dit moet op dezelfde dag gedaan worden, want geopend kan het vaccin slechts 6-8 uur geopend bewaard blijven. Bij bijvoorbeeld de GGD komen zo weinig mensen voor dit vaccin, dat zij een geopend flesje voor maar 1 persoon kunnen gebruiken, waardoor de kostprijs een stuk duurder uitvalt. In Wageningen worden de injecties daarom alleen op dinsdag gegeven.

Indien je niet naar Wageningen kan komen en met meerdere personen bent, zou je kunnen vragen aan de plaatselijke GGD of ze de rabiës injectie ook intracutaan kunnen zetten om zo de kosten te besparen. Men moet hier echter wel ervaring mee hebben want het schijnt moeilijker te zijn.

Malaria
Om malaria te voorkomen bestaat uiteraard geen vaccinatie. Wel zullen we in de gebieden waar wij komen malariatabletten moeten slikken. Van tevoren hebben we een recept gehaald bij de GGD voor Malarone. Ze geven een recept voor maximaal 60 tabletten mee, omdat er blijkbaar nog niet voldoende getest is naar de bijwerkingen wanneer je het langer dan 2 maanden achtereen slikt.
Omdat de resistentie van de muggen per gebied kan verschillen, zullen we ons ter plekke ook laten informeren. Waarschijnlijk zijn de tabletten (ook Malarone) daar veel goedkoper en makkelijker verkrijgbaar.

Niet noodzakelijke vaccinaties

Meningitis
Meningitis, ook wel nekkramp genoemd, is een ontsteking van de vliezen rond de hersenen. Het kan zowel door bacteriën als virussen worden veroorzaakt. In de gebieden waar wij heen gaan, komt dit gelukkig niet voor. Er bestaan overigens wel vaccins voor risicogroepen.

Tuberculose
Het B.C.G.-vaccin (voor TBC) wordt door sommige sites en artsen ook aangeraden. Deze vaccinatie vermindert de kans op TBC niet maar beschermt tegen eventuele ernstige gevolgen van de ziekte en verbetert de overlevingskans. De vaccinatie is alleen geschikt voor mensen die nooit in aanraking zijn geweest met de tuberkelbacterie. Bovendien ontstaat bij de meeste mensen een flinke zweer op de plek van de vaccinatie die wekenlang kan aanhouden en waar je ook een litteken aan overhoudt. Wij hebben er dan ook voor gekozen om ons direct na de reis te laten testen bij de GGD. Joris zal dit doen door middel van een mantoux-test. Hierbij wordt een klein beetje vloeistof in je arm gespoten, die zal reageren wanneer je besmet bent geraakt met de tuberkelbacterie. Jessie zal een longfoto moeten laten maken, omdat zij eerder al besmet is geweest met deze bacterie. De mantoux-test (en dus ook vaccinatie) heeft dan geen zin meer.

Japanse encefalitis
Japanse encefalitis is een virale hersenontsteking, die verlammingen, epilepsie, coma en zelfs de dood tot gevolg kan hebben.De aandoening komt vooral voor in de rurale gebieden in Azië, daar waar mensen en varkens in dicht verband samenleven, meer bepaald in de gebieden met rijstvelden, omdat deze ideale broedplaatsen voor de muggen vormen. In een aantal landen is het aantal gevallen tot bijna nihil gedaald.
Wij hebben ervoor gekozen om deze vaccinatie niet te nemen. De kans voor een reiziger om het virus op te lopen is 1 op een miljoen. Pas wanneer je minimaal 4 weken in een endemisch gebied verblijft, wordt vaccinatie aangeraden. Bovendien ligt de prijs rond €60,- per injectie; drie injecties zijn noodzakelijk.

Gele koorts
Gele koorts is een ernstige infectieziekte, die veroorzaakt wordt door een virus. Gele koorts kan in 30% van de gevallen dodelijk verlopen. Het virus wordt overgebracht door één muggensoort. De vaccinatie is 10 jaar geldig en kost circa €35,-.
Voor de gebieden waar wij heen gaan, is deze vaccinatie niet nodig.

Cholera
Cholera wordt veroorzaakt door met bacterie (Vibrio cholerae) besmet water of voedsel. Infectie komt vooral voor bij slechte hygiënische omstandigheden. De verschijnselen zijn plotseling diarree en braken. Preventie bestaat hoofdzakelijk uit hygiënische maatregelen. Wees voorzichtig met wat je eet en drinkt. Geen rauw vlees, vis, zeevruchten, geen rauwe groentes of salades.
Medisch gezien is vaccinatie tegen cholera overbodig. De bescherming is gering en van korte duur. Bovendien geeft vaccinatie veel bijwerkingen. Landen die een vaccinatiebewijs eisen, doen dit onder meer om de import van cholera te voorkomen. Er wordt volstaan met een getekende en officieel gestempelde verklaring "cholera not indicated". Deze kun je halen bij de instantie waar je ook je vaccinaties haalt. Ook kun je deze op Schiphol bij de KLM Travel Clinic halen (vertrekhal 2).

Bilharzia
Bilharzia is een infectie die wordt veroorzaakt door een zoetwaterworm. De ziekte ontstaat doordat wormlarfjes via de huid het lichaam binnendringen. De wormlarfjes banen zich vervolgens een weg naar de bloedvaten van de darmen en blaas, waar ze volgroeien en waar ze nieuwe eitjes leggen die het lichaam dan verlaten. De infectie kan gepaard gaan met hevige koorts en/of ontstekingen van de darmwand. Er bestaat geen vaccin tegen bilharzia. Je kunt de ziekte voorkomen door geen pootje te baden of te zwemmen in zoet, stilstaand water in gebieden waar bilharzia voorkomt.